Sok z dzikiej róży wielu osobom kojarzy się z dzieciństwem i wizytami u babci, która przygotowywała go własnoręcznie w domowym zaciszu. Dziś ten aromatyczny napój jest dostępny w większości sklepów i cieszy się popularnością, która wzrasta wraz z nastaniem jesiennych chłodów. Nic dziwnego – sok z dzikiej róży to prawdziwa bomba witaminowa!
- Jak powstaje sok z dzikiej róży?
- Sok z dzikiej róży – co się w nim kryje?
- Właściwości prozdrowotne soku z dzikiej róży
- Przepis na domowy sok z dzikiej róży
- Czy warto pić sok z dzikiej róży?
Jak powstaje sok z dzikiej róży?
Sok z dzikiej róży jest wytwarzany z owoców dzikiej róży, które w rzeczywistości są tzw. owocami rzekomymi, nazywanymi też pseudoowocami. W przypadku większości odmian zbiera się je wczesną jesienią – w momencie pełnej dojrzałości są jędrne i mają intensywnie czerwony kolor. Pseudoowoce zebrane zbyt późno mogą być rozmiękłe i mieć gorszy smak, w dodatku wraz z upływem czasu zmniejszają się ich wartości odżywcze. W ich wnętrzu znajdują się pestki (określane też mianem orzeszków) z których pozyskuje się olej kosmetyczny. Z kolei sok jest tłoczony z mięsistej okrywy, nazywanej pseudoowocnią. Większość firm poddaje sok pasteryzacji, która jest jednocześnie ostatnim etapem produkcji.
Świeży sok z dzikiej róży ma pomarańczowo-czerwony kolor, odpowiadający barwie owoców i intensywny, lekko kwaskowaty smak. W zależności od tego, w jakich warunkach pogodowych dojrzewały owoce i kiedy zostały zebrane, poszczególne partie soku mogą być mniej lub bardziej słodkie. Warto też wiedzieć, że oprócz „czystego” soku z dzikiej róży w sklepach i aptekach często można też spotkać wersje z dodatkiem ziół, a także mieszanki soków – częste połączenie to dzika róża z maliną.
Sok z dzikiej róży – co się w nim kryje?
Pełnowartościowy sok z dzikiej róży to imponująca dawka naturalnych witamin i składników odżywczych. Pierwotnym źródłem tego niezwykłego bogactwa są pseudoowoce, z których jest tłoczony – szacuje się, że zawierają ok. 130 różnych substancji bioaktywnych. Fakt ten decyduje o wyjątkowych właściwościach powstających z nich przetworów.
Sok z dzikiej róży jest znany przede wszystkim z zaskakująco wysokiej zawartości witaminy C – przebija pod tym względem nawet sok z rokitnika. Jej wartość w 100 ml soku może wynosić nawet do 450 mg, przy czym szacuje się, że dzienne zapotrzebowanie na kwas askorbinowy u dorosłego człowieka wynosi do 100 mg. Mając tę świadomość nietrudno zrozumieć, dlaczego sok z dzikiej róży jest często przedstawiany jako naturalna alternatywa dla syntetycznych suplementów diety.
Oprócz kwasu askorbinowego w soku z dzikiej róży znajdziemy też inne witaminy, takie jak tiamina (B1), ryboflawina (B2), niacyna (B3), pirydoksyna (B6), kwas foliowy (B9), a także witaminy E i K. Nie można zapominać o karotenoidach – naturalnych antyoksydantach i barwnikach, z których część pełni też funkcję prekursorów witaminy A (m.in. obecny w dzikiej róży beta-karoten).
Kolejną cenną grupą składników występującą w soku z dzikiej róży są flawonoidy, takie jak izokwercetyna, astragalina i tylirozyd. Związki te wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające, ponadto uszczelniają naczynia włosowate i poprawiają ich elastyczność, a także przeciwdziałają obrzękom. Bardzo ważną cechą flawonoidów jest ich zdolność do zwiększania przyswajalności kwasu askorbinowego – stabilizują witaminę C i spowalniają proces jej utleniania w organizmie.
Warto wspomnieć też o garbnikach roślinnych, czyli taninach. To substancje o działaniu przeciwbakteryjnym i ściągającym, które mają korzystny wpływ na błony śluzowe – hamują ich przepuszczalność, zabezpieczając je przed drobnoustrojami. Wspierają też pracę układu odpornościowego i przeciwdziałają alergiom. Sok z dzikiej róży jest również źródłem pektyn, które dzięki swoim właściwościom prebiotycznym przyczyniają się do utrzymania równowagi jelitowej. Ponadto obniżają poziom cholesterolu i regulują ciśnienie krwi, wspomagając wydalanie kwasów żółciowych.
Nie należy zapominać o składnikach mineralnych – sok z dzikiej róży zawiera zarówno makro-, jak i mikroelementy. Wśród nich trzeba wymienić fosfor, magnez, potas, wapń, żelazo, cynk, miedź i mangan. Innym ważnym składnikiem soku jest tzw. galaktolipid (GOPO) – substancja budująca skórkę pseudoowocu, której przypisuje się działanie przeciwzapalne i przeciwreumatyczne.
Właściwości prozdrowotne soku z dzikiej róży
Doniesienia o korzystnym wpływie soku z dzikiej róży na zdrowie nie są przesadzone. Bogaty skład i duże stężenie substancji mających korzystny wpływ na pracę organizmu przekładają się na jego wielokierunkowe działanie. Jakie konkretnie właściwości prozdrowotne ma sok z dzikiej róży?
- Wzmacnia naturalną odporność organizmu
Główną rolę gra tutaj witamina C – jej zawartość w soku z dzikiej róży z nawiązką pokrywa dzienne zapotrzebowanie i pomaga uzupełnić ewentualne niedobory. Kwas askorbinowy jest potrzebny m.in. do produkcji limfocytów, które pomagają chronić organizm przed rozwojem infekcji, niszcząc czynniki chorobotwórcze.
- Wspiera rekonwalescencję i zmniejsza uczucie zmęczenia
Duża dawka kwasu askorbinowego jest pomocna w stanach osłabienia, spowodowanego np. przewlekłym stresem, problemami ze snem czy niedawno przebytą chorobą. Regularne picie soku z dzikiej róży pomaga przyspieszyć powrót do optymalnej formy i dobrego samopoczucia.
- Ma korzystny wpływ na skórę
Witamina C bierze udział w produkcji kolagenu, który odpowiada za prawidłową strukturę skóry – spadek jego poziomu w organizmie skutkuje m.in. utratą jędrności i powstawaniem zmarszczek. W soku z dzikiej róży obecne są też liczne antyoksydanty, które zwalczają wolne rodniki, przeciwdziałając tym samym przedwczesnemu starzeniu się skóry.
- Przeciwdziała anemii
Spożywanie soku z dzikiej róży chroni przed niedoborami witamin z grupy B, które są odpowiedzialne za rozwój niektórych typów anemii. Dodatkowo witamina C wspomaga prawidłowe wchłanianie żelaza dostarczanego wraz z pożywieniem.
- Chroni układ krążenia
Obecne w soku z dzikiej róży flawonoidy wzmacniają i uszczelniają naczynia krwionośne, zaś pektyny pomagają obniżyć zbyt wysokie ciśnienie i zmniejszają wchłanianie cholesterolu, redukując jego poziom we krwi. Picie soku z dzikiej róży ma też korzystny wpływ na pracę serca.
- Wspomaga pracę stawów
Regularne spożywanie przetworów – w tym soku – z psuedoowoców z dzikiej róży może przynieść ulgę w stanach zapalnych stawów, zmniejszając towarzyszący im ból. Korzystne działanie w tym aspekcie przypisuje się galaktolipidowi GOPO, którego działanie przeciwzapalne dodatkowo intensyfikuje obecność witaminy C i flawonoidów.
- Przeciwdziała chorobom układu moczowego
Sok z dzikiej róży ma działanie moczopędne, dzięki czemu pomaga w regularnym oczyszczaniu układu moczowego z drobnoustrojów, zmniejszając tym samym ryzyko rozwoju zakażenia. Jego spożywanie ma też korzystny wpływ na pracę nerek.
- Wspomaga trawienie
Picie soku z dzikiej róży jest polecane w schorzeniach układu pokarmowego, takich jak niestrawności i bóle brzucha. Zawarte w nim związki usprawniają funkcjonowanie wątroby, wzmacniają błony śluzowe i pozytywnie wpływają na kondycję jelit. Sok działa też rozkurczowo i pobudza wydzielanie żółci.
Przepis na domowy sok z dzikiej róży
Podobnie jak większość soków, także sok z dzikiej róży można przygotować samodzielnie we własnym domu. Nie trzeba przy tym dysponować żadnymi specjalistycznymi urządzeniami – zamiast sokowirówki wystarczy zwykły garnek.
Składniki:
Przygotowanie:
Dokładnie umyj pseudoowoce dzikiej róży i obierz je z szypułek. Wrzuć je do garnka, zalej taką ilością wody, by były całkowicie zakryte i gotuj przez ok. 15 minut (nie doprowadzając do wrzenia), aż zmiękną. Odcedź je za pomocą sitka i włóż z powrotem do garnka. Zalej je nieco mniejszą niż poprzednio ilością świeżej wody i dodaj kwasek cytrynowy. Ponownie gotuj przez ok. 10-15 minut. Zdejmij garnek z ognia, rozgnieć owoce łyżką lub widelcem i po ostudzeniu odstaw na noc do lodówki. Następnego dnia przesącz całość przez płótno lub kilka warstw gazy. Powstały w ten sposób sok przelej do butelek lub słoiczków i pasteryzuj przez ok. 15 minut. Przechowuj w chłodnym i zacienionym miejscu.
Czy warto pić sok z dzikiej róży?
Biorąc pod uwagę cenne witaminy i składniki odżywcze, w jakie obfituje sok z dzikiej róży można śmiało uznać, że jest to produkt pod wieloma względami korzystny dla zdrowia. Warto po niego sięgać zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym, któremu często towarzyszą stany obniżonej odporności. Dzika róża pomoże także podczas przeziębienia czy grypy, wspierając regenerację organizmu i poprawiając samopoczucie. Picie soku wspiera zdrowie układu moczowego i może przynieść ulgę w problemach żołądkowych. Ponadto, dzięki licznym witaminom i antyoksydantom, chroni komórki przed destrukcyjnym stresem oksydacyjnym.
Trzeba jednak podkreślić, że pomimo rozlicznych zalet sok z dzikiej róży powinien być spożywany z umiarem, zwłaszcza, jeśli stosujemy dodatkowo syntetyczne suplementy diety. Ze względu na ograniczoną liczbę badań nt. dzikiej róży zaleca się też, by kobiety w ciąży i karmiące piersią dla pewności zasięgnęły porady lekarza nim zdecydują się włączyć go do diety.
Bibliografia
- Cendrowski A., Kalisz S., Mitek M.; “Właściwości i zastosowanie owoców róży w przetwórstwie spożywczym”; „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość” 2012, nr 4; 2020-09-21
- “https://www.healthline.com/nutrition/rose-hips”; data dostępu: 2020-09-21
- “https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-839/rose-hip”; data dostępu: 2020-09-21
- “https://www.verywellhealth.com/the-benefits-of-rose-hip-89506”; data dostępu: 2020-09-21
- “https://recipesfromthewild.wordpress.com/rose-hips/”; data dostępu: 2020-09-21
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS