Alkoholizm, pracoholizm, hazard a nieważność małżeństwa

Jako adwokat kościelny w procesach stwierdzenia nieważności małżeństwa najczęściej spotykam się ze sprawami wnoszonymi z kanonu 1095 n3 Kodeksu Prawa Kanonicznego, który brzmi: ,,Niezdolni do zawarcia małżeństwa są ci, którzy z przyczyn natury psychicznej nie są zdolni podjąć istotnych obowiązków małżeńskich”. Jak go interpretować i co kryje się za stwierdzeniem ,,z przyczyn natury psychicznej?”. Tą wątpliwość rozwinę w poniższym wpisie.

Polecamy: Seria 5 książek. Poznaj swoje prawa!

Istotne obowiązki małżeńskie

Nupturient, który zamierza zawrzeć związek małżeński swoimi możliwościami psychicznymi musi gwarantować, że wywiąże się z przyjętych na siebie istotnych obowiązków małżeńskich. Istotnych, a więc jakich? Tych, które obejmują dobro małżonków, dobro potomstwa, dobro jedności oraz dobro sakramentu. Najczęściej doktryna i orzecznictwo Roty Rzymskiej wymienia:

1. obowiązek tworzenia małżeńskiej wspólnoty całego życia;
2. obowiązek relacji międzyosobowej między małżonkami, w tym głównie więzi uczuciowej;
3. obowiązek relacji trwałej, wiernej, wzajemnej i dozgonnej;
4. obowiązek utrzymywania wspólnoty heteroseksualnej i pożycia małżeńskiego;
5. obowiązek zrodzenia i wychowania potomstwa.

W przypadku, kiedy kontrahent nie jest w stanie podjąć, a tym samym wypełniać choćby jednego z istotnych obowiązków małżeńskich zawiera małżeństwo nieważnie.

Problemy natury psychicznej

Aby małżeństwo zostało uznane za nieważne, nupturient musi wykazywać problemy natury psychicznej, a więc wszelkie odstępstwa od normalnego stanu psychicznego. Niekoniecznie będzie to choroba psychiczna. Przede wszystkim chodzi o anomalię, która uniemożliwia, a nie tylko utrudnia wywiązanie się z przyjętych na siebie zobowiązań. Orzecznictwo Kościoła cały czas się zmienia. Wynika to przede wszystkim z rozwoju nauki prawa, ale także psychologii oraz psychiatrii, która również ma swój wpływ na procesy małżeńskie. Co należy teraz rozumieć przez anomalię? Będą to wszelkiego rodzaju zaburzenia osobowości, na które wpływają przyczyny środowiskowe np. wychowywanie się w rodzinie obarczonej patologiami, wadliwe wychowanie, które skutkuje nadmiernym przywiązaniem do rodziców, a także wszelkiego rodzaju uzależnienia czy chociażby zaburzenia psychoseksualne.

Uzależnienia, które wypływają na stwierdzenie nieważności małżeństwa

Alkoholizm i narkomania to jedne z najczęstszych uzależnień z jakimi możemy się spotkać, ale nie jedyne. Coraz częściej społeczeństwo ma problemy z pracoholizmem albo uzależnieniem od hazardu. Bez wątpienia wszystkie wyżej wymienione problemy powodują trudności nie tylko w sferze fizycznej, a przede wszystkim psychicznej.