Zazieleniło się! Nie tylko na skwerach i łąkach – także na straganach. I to dosłownie – właśnie teraz na wyciągnięcie ręki są szparagi! Szparagi grillowane, gotowane, blanszowane, przesmażane, pieczone… pełne cennych właściwości. Ze szparagów można wyczarować w kuchni prawdziwe smakołyki. Spieszcie się, bo sezon trwa tylko kilka tygodni.
- Uprawa szparagów
- Szparagi to warzywa miłości
- Jak gotować szparagi?
- Grillowane szparagi
Historia szparagów sięga starożytności. Pęczek szparagów został uwieczniony na jednym ze staroegipskich malowideł z roku 2700 p.n.e. Cesarz Oktawian August mawiał: Zrób to zanim ugotują się szparagi, co oznaczało, aby zrobić coś jak najszybciej. W Europie szparag pojawił się w XVI w.
Szparagi to roślina wieloletnia pochodząca ze wschodniej części Basenu Morza Śródziemnego i z Azji Mniejszej. Szparag lekarski jest jedynym jadalnym przedstawicielem rodzaju szparag (Asparagus) i jako roślina uprawna rozpowszechniony został na całym świecie, także w Polsce (Wielkopolska). Największymi dystrybutorami szparagów są: Peru, Włochy, Holandia, Japonia, Tajwan i Stany Zjednoczone.
Uprawa szparagów
Uprawa szparagów jest dosyć kłopotliwa, co wpływa na wysoką cenę tych warzyw. Szparagi są bardzo wrażliwe na temperaturę i warunki glebowe. Na pierwsze zbiory trzeba czekać do trzeciego roku uprawy. Szparagi zbierane są ręcznie dwa razy dziennie: wcześnie rano i pod wieczór. Ścięte szparagi są nietrwałe, dlatego należy je spożyć w ciągu 1-2 dni od zbioru.
Te lekkostrawne i niskokaloryczne (100 g to tylko 18 kcal!) warzywa dostarczają tłuszczy roślinnych, białka, węglowodanów, błonnika i cukrów. Szparagi bogate są w witaminy – witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B9), witamina C, E i K oraz minerały – cynk, fosfor, fluor, jod, magnez, mangan, miedź, potas, sód, wapń i żelazo. Wśród substancji bioaktywnych ważną rolę odgrywają saponiny sterydowe (w tym znaczna ilość protodioscyny), kwasy hydroksycynamonowe, flawonoidy, fitosterole o właściwościach przeciwutleniających.
Szparagi to warzywa miłości
Współczesne badania potwierdziły, że szparagi mają działanie moczopędne, przyspieszające perystaltykę jelit oraz hipotensyjne (tj. obniżające nadciśnienie tętnicze – dzięki poprawie stosunku jonów potasu do sodu). Starożytni Grecy stosowali szparagi jako lek przeciwko schorzeniom wątroby, a Chińczycy stosowali i nadal stosują preparaty ze szparagów w leczeniu kaszlu.
Szparagi uważane są za naturalne afrodyzjaki. Tak o szparagach pisał żyjący w XVI wieku szejk Omar Ibn Muhammed Al Nefzawi: „smażone z żółtkami w tłustym mleku wielbłądzim i miodzie powodują, iż mężczyzna jest w pogotowiu dzień i noc”. Nie bez znaczenia ma jego falliczny kształt. Poza szparag to warzywo, które dzięki licznym witaminom i składnikom biologicznie czynnym wzmacnia nasze siły witalne, co nie jest bez znaczenia w życiu seksualnym.
Flawonoidy odpowiedzialne za antyoksydacyjne właściwości szparagów, wykazują przeciwnowotworowe i antybiotyczne działanie na organizm człowieka, dzięki czemu przypisuje się im właściwości zapobiegania chorobom układu krążenia. Szparagi są dobrym źródłem protodioscyny. Związek ten wykazuje cytotoksyczne działanie w stosunku do komórek ludzkiego raka, wzmacnia także układ odpornościowy.
Kwasy hydroksycynamonowe, w tym zwłaszcza kwas ferulowy, również wykazują silne właściwości przeciwutleniające. Kwas ferulowy może być korzystny w zapobieganiu zaburzeń związanych ze stresem oksydacyjnym, w tym choroby Alzheimera, cukrzycy, nowotworom, nadciśnieniu tętniczemu, miażdżycy. Z kolei roślinne sterole mają zdolność obniżenia poziomu cholesterolu we krwi.
Naukowcy zauważyli, że szparagi to doskonały środek na walkę ze skutkami upojenia alkoholowego. Jak wykazały badania, związki zawarte w szparagach stymulują wydzielanie enzymów, które przyspieszają rozkład alkoholu w organizmie.
Szparagi są świetnym dodatkiem do dania głównego lub formą przystawki. Ze względu na delikatny smak doskonale pasują do zup, sałatek, tart, zapiekanek czy duszonych warzyw. Czy trudno je przyrządzić? Z czym smakują najlepiej?
Jak gotować szparagi?
Kupiliśmy szparagi? To świetnie! Niech od razu wskakują do garnka. W lodówce mogą leżeć nie dłużej niż 3 dni. Niektórzy nie obierają szparagów przed gotowaniem, tylko dokładnie myją. Po umyciu wkładamy je do osolonej wody. Najlepiej do bardzo wąskiego, ale wysokiego garnka. Można je też lekko związać i wstawić w pozycji pionowej do garnka z wodą. Dobrze jeśli łebki lekko wystają nad powierzchnią wody.
Grillowane szparagi
Smakują naprawdę wyśmienicie. Są chrupkie, a jednocześnie soczyste. Polubimy je za ich świeży smak przełamany nutą słodyczy. Zyska on na wyrazistości, gdy dodamy do szparagów posiekaną cebulę szalotkę lub cebulę czerwoną i skropimy sosem z oliwy i octu balsamicznego. Znakomite połączenie stworzą również Grillowane szparagi z serem cheddar.
Grillowane szparagi z cheddarem
Składniki (4 osoby):
Przygotowanie:
Szparagi oczyść, umieść we wrzątku na 3 minuty, a następnie przełóż do wody z kostkami lodu. Wyciągnij je i odsącz. Pieczarki pokrój na plasterki i dodaj do nich sok wyciśnięty z połowy cytryny, oliwę, wodę oraz pieprz i sól. Szparagi piecz na grillu lub ruszcie, gdy pojawią się na nich ciemne paski. Blachę wyściel pergaminem, na niego połóż szparagi i posyp startym cheddarem. Zapiekaj, do czasu kiedy ser się rozpuści. Podawaj z sałatką z pieczarek.
Szparagi znakomicie sprawdzają się jako składnik sałatek obok pomidorów, anchois i jajek na twardo. Warto także wypróbować Sałatkę z młodych ziemniaków w połączeniu z bukietem sałat i szparagami.
Sałatka z młodych ziemniaków z bukietem sałat i szparagami
Składniki:
Przygotowanie:
Ziemniaki ugotuj w mundurkach, przestudź obierz ze skórki, pokrój w plasterki. Następnie skrop je olejem i posyp przyprawą do kurczaka, całość wymieszaj. Przełóż na pergamin i upiecz w piekarniku lub obsmaż na patelni. Kalarepę obierz i pokrój w słupki. Szparagi obierz, pokrój na trzy części. Warzywa ugotuj w wodzie z odrobiną soli himalajskiej i cukru. Pamiętaj by je zahartować po ugotowaniu zimną wodą lub lodem. Sałaty wypłucz i osusz. Sos sałatkowy połącz z szczyptę młotkowanego pieprzu i mieszając sukcesywnie dolewaj olej i oliwę z oliwek. Na dużym talerzu przygotuj kompozycję z bukietu sałat, szparag, kalarepy i pieczonych ziemniaków. Całość polej przygotowanym sosem.
Risotto ze szparagami i kozim serem
Składniki (4 porcje):
Przygotowanie:
W szerokim rondlu o grubym dnie zeszklij szalotki na połowie masła lub margaryny. Dodaj ryż i cały czas mieszając, chwilę przesmażaj, aż ryż się zrobi szklisty. Dolej wino i odparuj. To zajmie około 5 minut. Następnie porcjami zacznij dolewać bulion. Cały czas mieszaj risotto i dolewaj kolejną porcję bulionu dopiero, gdy ryż wchłonie poprzednią. Powinno to zająć ok. 15-20 minut. Gdy ryż jest prawie gotowy, ok. 3 minuty przed końcem dodaj szparagi, dopraw do smaku solą kamienna i pieprzem czerwonym. Na koniec dodaj parmezan, ser kozi oraz pozostałe masło lub margarynę i posiekany czosnek. Bardzo dobrze wymieszaj i od razu podawaj.
Zupa ze świeżych szparagów z krajanką
Składniki:
Przygotowanie:
Makaron ugotować według przepisu na opakowaniu. Szparagi obrać, przekroić na pół i ugotować do miękkości w osolonej wodzie z dodatkiem cukru. Części z główką wyciągnąć, a dolne części zmiksować z wodą w której się gotowały. Przetrzeć przez sito, aby pozbyć się łyk, dodać sos sojowy, pieprz biały do smaku i masło. Obie śmietany połączyć z mąka, zahartować niewielką ilością zupy i wszystko połączyć. Na koniec dodać szparagi z główką i makaron.
Smacznego!
Sposobów na przyrządzenie i podanie szparagów jest znacznie więcej – sprawdzają się jako dodatek do makaronów, składnik tart i zapiekanek, warzywo na pyszną zupę, dodatek do ryb. Wystarczy podjąć to kulinarne wyzwanie!
Bibliografia
- Kierownik Centrum: prof. dr hab. inż. Ewa Cieślik; “Charakterystyka wartości odżywczej i właściwości prozdrowotnych szparaga lekarskiego (Asparagus officinalis L.); ”; Katedra Technologii Gastronomicznej i Konsumpcji, Wydział Technologii Żywności, Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie;
- “Inspiracje i porady, jak wykorzystać w kuchni szparagi pochodzą ze strony www.przepisy.pl”; ;
- Daisy Coyle, APD ; “7 Reasons Why You Should Eat More Asparagus”; data dostępu: 2019-05-18
- “10 Reasons Why You Should Eat More Asparagus”; data dostępu: 2019-05-18
- Ali Esmail Al-Snafi; “The pharmacological importance of Asparagus officinalis – A review”; Journal of Pharmaceutical Biology, 5(2), 2015, 93-98.;
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS