Z wielkim żalem i poczuciem ogromnej straty przyjęliśmy wiadomość o śmierci śp. Zdzisława Świstaka, niezwykle zasłużonego dla naszego miasta historyka, nauczyciela, muzealnika, badacza, propagatora i kronikarza dziejów Jasła, autora mnóstwa publikacji o tematyce jasielskiej, historycznej, religijnej i patriotycznej. Odszedł od nas w piątek 19 stycznia 2024 r. Zmarł w Jaśle – mieście swoich urodzin, w mieście, w którym godnie spędził całe swoje piękne i pracowite życie.
Zdzisław Świstak/fot. archiwum rodzinne
Trudno jest pisać o Panu Zdzisławie w czasie przeszłym. Choć musimy się pogodzić z Jego odejściem, należy Jego Osobę zapamiętać, gdyż całym życiem i pracą zasłużył na trwałą pamięć i szacunek obecnego i przyszłych pokoleń mieszkańców Jasła.
Był rodowitym jaślaninem. Przyszedł na świat w naszym mieście 3 listopada 1934 r. jako syn Marii i Wojciecha Świstaków. Od dziecka wychowywany był w duchu miłości do Boga i Polski. Jako chłopiec pełnił służbę ministranta i harcerza, a przez całe życie jako gorliwy katolik i patriota wierny był swojej Wielkiej Ojczyźnie – Polsce i Małej Ojczyźnie – Jasłu i Ziemi Jasielskiej. Dla niego hasło „Bóg-Honor-Ojczyzna” naprawdę było ideą życiową.
Ukończył miejscową Szkołę Podstawową im. Romualda Traugutta, jasielskie Liceum Ogólnokształcące im. Króla Stanisława Leszczyńskiego, a następnie studia na Wydziale Filologiczno-Historycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie. Jako magister historii w 1956 r. rozpoczął pracę zawodową w „swoim” Liceum Ogólnokształcącym w Jaśle. W 1974 r. został mianowany profesorem szkoły średniej. Po przeszło dwóch dekadach pracy nauczycielskiej, w latach 1978-1979 pełnił funkcję adiunkta w Muzeum Regionalnym w Jaśle, a następnie w Muzeum Okręgowym w Krośnie, gdzie został kustoszem. Po przejściu na wcześniejszą emeryturę, jeszcze do 1990 r. pracował na pół etatu jako wychowawca w internacie jasielskiego Liceum.
Śp. Zdzisław Świstak wniósł ogromny wkład w rozwój życia kulturalnego miasta Jasła. Najbardziej zasłużył się w dziedzinie pisarstwa na temat historii Jasła. Przez wiele lat z powodzeniem zajmował się publicystyką, głównie o tematyce historycznej, religijnej i patriotycznej. W swoim bardzo obszernym dorobku miał około trzy setki publikacji, w tym przeszło sześćdziesiąt wydawnictw książkowych, których był autorem lub współautorem. Swoje artykuły publikował na łamach wielu czasopism, m.in.: „Obiektywu Jasielskiego”, „Ziemi Jasielskiej”, „Źródła”, „Podkarpacia”, „Nowego Podkarpacia”, „Kościółka”, w periodykach: „Studia i materiały Muzeum Okręgowego w Krośnie” oraz „Studia nad okupacją hitlerowską w południowo-wschodniej części Polski”. Liczba i poziom Jego dzieł robią wielkie wrażenie i budzą niekłamany podziw.
Do najcenniejszych publikacji Jego autorstwa z pewnością trzeba zaliczyć prace: „Kaplica Gimnazjalna w Jaśle”, „Franciszkanie w Jaśle”, „Wizytki jasielskie”, „Słownik biograficzny znanych postaci Jasła i regionu”, „Na śladach represji Urzędu Bezpieczeństwa w Jaśle i regionie w latach 1945-1956”, „Jasielska Fara”, „W kręgu zabytków Jasła”, „Wysiedlenie i zniszczenie Jasła w czasie II wojny światowej”, „Sylwetki i wspomnienia żołnierzy ZWZ-AK-NOW Jasielszczyzny”.
Z publikacji książkowych, których Pan Zdzisław był przewodniczącym zespołu redakcyjnego, autorem lub współautorem, na szczególną uwagę zasługują takie pozycje jak: „Encyklopedia Jasła”, „Honorowi Obywatele Miasta Jasła”, „Jasło na przełomie II i III tysiąclecia”, „Jasielski album”, „Jasielska agora w ilustracjach”, „Jaślanie znani i nieznani”, „Przywrócić przeszłość dawnego Jasła” oraz „Jasielska droga do niepodległej Polski”. Ta ostatnia książka, która ukazała się pod redakcją Jego, Felicji Jałosińskiej i niżej podpisanego, została podczas Ogólnopolskiego I Spotkania z Książką i Prasą Regionalną we Wrocławiu zaliczona do dziesięciu najlepszych książek regionalistycznych wydanych w Polsce w 2018 r.
Jako regionalista, pasjonat i wybitny znawca dziejów Jasła przez kilka dziesięcioleci opracowywał i wydawał cenne publikacje na temat historii miasta i losów jego mieszkańców oraz zabytków, wybitnych ludzi, jasielskich kościołów i parafii. Nie tylko pisał, przez parę dekad również fotograficznie dokumentował wydarzenia historyczne i religijne, jakie miały miejsce na terenie Jasła. Niezłomnie starał się uchronić od zapomnienia i skutecznie propagował lokalną historię. Przekładało się to zarówno na wychowanie patriotyczne młodego pokolenia jaślan, jak również na proces ratowania i ochrony zachowanych zabytków i miejsc pamięci.
Jako człowiek, który w sposób wyjątkowy szanował pamięć o przeszłości i jako historyk o tak bogatym i cennym dorobku, był dla młodszych historyków i regionalistów Nauczycielem, Mistrzem i cieszył się u nich wielkim autorytetem.
Oprócz wybitnych zasług na polu pisarstwa historycznego śp. Zdzisław Świstak miał i inne godne szacunku dokonania i działania. Wielokrotnie dał się poznać jako autor interesujących i stojących na wysokim poziomie merytorycznym wykładów, prelekcji i odczytów. Zapisał się pięknymi zgłoskami w dziele organizacji wielu wystaw o tematyce historyczno-religijnej. Na przestrzeni kilku dziesięcioleci na terenie Jasła, głównie w kościele franciszkańskim, w kościele św. Stanisława BM oraz w JDK urządził sporo wystaw o tematyce religijnej, w tym m.in. poświęconych dziejom kościoła i klasztoru Ojców Franciszkanów w Jaśle, jubileuszu stulecia jasielskiej Kaplicy Gimnazjalnej, Świętemu Antoniemu Padewskiemu – Patronowi Jasła oraz spotkaniom jaślan z Ojcem Świętym Janem Pawłem II. Bardzo aktywnie angażował się też w pracach Komitetu Organizacyjnego Uroczystości Franciszkańskich w Jaśle.
W swoim dorobku działacza kultury miał również zasługi na niwie muzycznej. Już w latach pięćdziesiątych XX w. pełnił funkcję organisty w jasielskiej kaplicy gimnazjalnej. Później przez szereg lat należał do jasielskiego chóru „Echo” i pełnił w nim funkcję wiceprezesa zarządu. Śpiewał także w chórze „Antonianum” działającym przy jasielskim kościele Ojców Franciszkanów.
Przez wiele lat Pan Zdzisław był członkiem Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Rzeszowie, a następnie Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu – Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie. Zasłużył się również w Lidze Obrony Kraju. Urządził Izbę Tradycji LOK w Jaśle. Był instruktorem szkolenia kierowców i biegłym sądowym do spraw wypadków drogowych, pełnił funkcję egzaminatora kierowców. Był także członkiem: NSZZ „Solidarność”, Akcji Katolickiej przy kościele św. Stanisława BM w Jaśle, Rady Muzeum Regionalnego w Jaśle oraz Rady Seniorów Miasta Jasła.
Na przestrzeni kilku dekad Pan Zdzisław Świstak dał się poznać jako wieloletni, zasłużony i bardzo aktywny członek Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego za co otrzymał tytuły „Zasłużonego” i „Honorowego” Członka Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego. Piastował też różne funkcje we władzach tego najbardziej związanego z Jasłem stowarzyszenia, w tym do końca swojego życia jako członek Sądu Koleżeńskiego SMJiRJ.
Za pracę społeczną i zawodową został odznaczony m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi, odznaką honorową „Za Zasługi dla Oświaty”, odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”. W 2004 r. uchwałą Rady Miejskiej otrzymał tytuł „Zasłużonego dla Miasta Jasła”. W 2009 r. za owocną działalność kulturalno-pisarską otrzymał Honorowe Wyróżnienie w ramach XV edycji Nagrody Literackiej im. Władysława Stanisława Reymonta. W 2014 r. został też na wniosek SMJiRJ uhonorowany Nagrodą Miasta Jasła za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej i naukowej oraz upowszechniania i ochrony kultury. Z kolei w 2015 r. – przy okazji jubileuszu 50-lecia SMJiRJ – otrzymał odznakę „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Przez wiele lat śp. Pan Profesor był Człowiekiem czynu, niesłychanie pracowitym, pasjonatem tego, czym się zajmował. Spod Jego pióra wyszło szereg cennych publikacji o ukochanym mieście. Odszedł, pozostawiając po sobie wiele śladów, które przetrwają oraz pamięć, która nie może umrzeć.
Śmierć Pana Zdzisława to wielka strata dla całego środowiska lokalnego i dla wszystkich społeczników, zwłaszcza z kręgów SMJiRJ oraz historyków i regionalistów. Był On dla nas Mistrzem, Kolegą i Przyjacielem. Zapamiętamy Go jako Człowieka wielkiej wiedzy i mądrości życiowej, kulturalnego, skromnego, dobrego, życzliwego, pełnego pozytywnej energii, cierpliwego, sumiennego, obowiązkowego. Był dumny, że Jest jaślaninem i może służyć temu miastu – z którym miał tak silne więzi – oraz jego mieszkańcom.
Jego zaangażowanie w niestrudzonej i twórczej pracy społecznej było wzorem dla innych społeczników. Na zawsze pozostanie w naszej świadomości i w naszych sercach jako Człowiek, który żył nie tylko dla siebie.
Drogi Panie Zdzisławie, Druhu, Profesorze, Kolego i Przyjacielu – był Pan autorytetem nie tylko dla ludzi z kręgu miłośników Jasła, historyków i regionalistów. Wraz z Twoim odejściem ponieśliśmy ogromną i bolesną stratę. Będzie nam Ciebie bardzo brakowało, gdyż takich ludzi jak Ty jest dziś coraz mniej.
Dziękujemy Ci za wskazanie drogi jak dobrze społecznie i bezinteresownie można i należy służyć swojemu miastu i regionowi oraz jego mieszkańcom. Pozostał z nami Twój dorobek i dobre wspomnienia. Spoczywaj w spokoju. Niech dobry Bóg zaopiekuje się Tobą.
Łącząc się w smutku, żalu i bólu z najbliższą Rodziną Zmarłego zapewniamy, że w naszej pamięci pozostanie On na zawsze. Mamy bowiem świadomość, że nie umiera ten, kto trwa w pamięci żywych.
Cześć Jego Pamięci!
W imieniu Zarządu SMJiRJ Wiesław Hap
Pogrzeb śp. Zdzisława Świstaka odbędzie się w sobotę 27 stycznia 2024 r. Najpierw w jasielskim kościele św. Stanisława BM o 13.15 będzie miała miejsce modlitwa różańcowa, a następnie o 14.00 Msza święta żałobna, po której nastąpi odprowadzenie śp. Zmarłego na miejsce wiecznego spoczynku na Stary Cmentarz w Jaśle.
Artykuł Partnera
Napisany dnia: 21.01.2024, 19:56
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS