Kowalczyk odchodzi “na Dworczyka”. Efekt? 112 członków rządu

Na ministra cyfryzacji ma dziś zostać powołany Janusz Cieszyński, a na stanowisku ministra rolnictwa Henryka Kowalczyka zastąpi Robert Telus. Przybędzie nam więc dwóch ministrów: Cieszyński ma objąć funkcję sprawowaną dotąd przez premiera, co wiąże się być może z ponownym wyodrębnieniem Ministerstwa Cyfryzacji z KPRM, gdzie zostało wtłoczone przy którejś z poprzednich rekonstrukcji. Do rządu dołączy też nowy minister rolnictwa, co jednak nie oznacza, że jego poprzednik z niego odejdzie. Nie odejdzie, Henryk Kowalczyk pozostanie wicepremierem, tyle że już bez teki.

Dzisiejsza zmiana w tym ministerstwie to w istocie ściągnięcie do rządu kolejnego posła PiS, i to spoza resortu. Dzieje się to mimo faktu, że minister ma tam dziś aż 6 działających na bieżąco i wprowadzonych w prace zastępców. Co więcej, zamiast jednego, jak mówi ustawa o Radzie Ministrów sekretarza stanu, w resorcie rolnictwa takich “pierwszych zastępców” ministra jest aż pięciu. I wszyscy, od Lecha Kołakowskiego po Janusza Kowalskiego są jednocześnie posłami.

Mimo tłoku “pierwszych zastępców” następcą Henryka Kowalczyka nie zostaje jednak żaden z wiceministrów, ale dodatkowy poseł, Robert Telus, który o pracy bieżącej resortu nie wie raczej więcej niż jego podwładni i dla którego urzędowanie w roli ministra będzie nowością. Nowy minister zostaje do rządu i resortu po prostu dodany, bez istotnej zmiany merytorycznej. Bo przecież pozbycie się któregoś z zastępców wiąże się z oczywistym otwarciem sporu politycznego w koalicji, a poza tym – jeśli są sprawni, to niemający doświadczenia i bieżącej wiedzy minister nie powinien się ich pozbywać.

To zauważalny już mechanizm w działaniu rządu; składa się rezygnację ze stanowiska, ale zostaje się w rządzie, nie pełniąc już żadnej wyraźnie opisanej funkcji. Za wynalazcę metody uznaje się Michała Dworczyka, który zrezygnował z funkcji szefa kancelarii premiera, ale pozostał ministrem. Na kilka tygodni, tyle że w październiku ubiegłego roku, a mamy kwiecień kolejnego. Dworczyk nadal jest członkiem rządu, tyle że bez teki. 

Dzisiaj “na Dworczyka” odchodzi Henryk Kowalczyk, rezygnujący z teki ministra rolnictwa, ale pozostający wicepremierem, tyle że także już bez teki.

Rozrastanie się rządu jest nieuchronnym skutkiem stosowania zarówno metody “na Dworczyka”, jak obsadzania stanowisk państwowych dla zaspokojenia ambicji i potrzeb politycznych. Dworczyka przecież trzeba było zastąpić Kuchcińskim, a Kowalczyka Telusem – i ostatecznie na 16 resortów mamy już 26 konstytucyjnych ministrów. 

Poza tym mamy gromadę ministrów-członków rządu, o których działalności trudno cokolwiek powiedzieć. Nazwiska Zbigniewa Hoffmanna, Włodzimierza Tomaszewskiego niewiele Polakom mówią, a próby określenia, za co odpowiada w rządzie konstytucyjny minister Michał Wójcik zarzucili już nawet najbardziej dociekliwi politolodzy.

A jeszcze gorzej jest z liczbą sekretarzy stanu; wg prawa w każdym resorcie taki “pierwszy zastępca” ministra powinien być jeden, a więc w 16 resortach powinno ich być łącznie 16. W rządzie Mateusza Morawieckiego jest ich jednak już trzy razy więcej, bo aż 48, a dodatkową grupą są sekretarze stanu w KPRM, jak choćby rzecznik rządu.

Powodem tej nadreprezentacji sekretarzy stanu jest uporczywe łączenie funkcji w rządzie z mandatem posła; przepisy dopuszczają to tylko dla funkcji wiceministrów w randze sekretarza stanu. W efekcie w Polsce co drugi członek rządu jest jednocześnie parlamentarzystą PiS, a niemal co czwarty poseł PiS jest członkiem rządu.

Kiedy doliczymy do nich wszystkich resztę wiceministrów (w randze podsekretarzy stanu) otrzymamy łącznie rząd liczący 112 członków.

Dwa pełne autokary ministrów.