W najbliższy poniedziałek będziemy obchodzić 40. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego. Zapraszamy w tym dniu do udziału o godz. 10.00 we mszy świętej w intencji ojczyzny i ofiar stanu wojennego. Po nabożeństwie nastąpi złożenie kwiatów i zapalenie świateł wolności pod Kamieniem Piłsudskiego.
W tym roku mija już 40 lat od wprowadzenia stanu wojennego. Mimo upływu czasu wspomnienia z tego okresu są wciąż żywe. 40 lat temu w Garwolinie odkopano i odsłonięto Kamień Piłsudskiego. W stanie wojennym było to bardzo ważne miejsce.
Z kart historii Garwolina
Obelisk Piłsudskiego na skwerze za garwolińską kolegiatą jest ważnym symbolem niepodległości dla mieszkańców Garwolina. Nasi przodkowie upamiętnili kamieniem pobyt Marszałka Józefa Piłsudskiego w Garwolinie w czasie wojny z najeźdźcą bolszewickim w 1920 r. Co roku, w Dzień Niepodległości – 11 listopada i w Święto Wojska Polskiego i Czynu Chłopskiego – 15 sierpnia, oddajemy tu hołd walczącym o wolność Ojczyzny. Ale nie zawsze tak było. By zapobiec jego zniszczeniu podczas II wojny światowej, w 1939 r. ukryto go pod ziemią. Okres powojenny i związane z nim zrzucenie z piedestału wyniesionego na niego w poprzednim okresie bohatera Polaków Marszałka Józefa Piłsudskiego, nie sprzyjał odkopaniu obeliska. Władze PRL były nieprzyjaźnie nastawione do osoby Marszałka, który kojarzył się przecież Polakom z walką o odbudowę państwa polskiego, o którego niepodległość przez lata walczył. Jednak w 1980 r. nastąpiła próba przemiany systemu w kraju. Owocem tej próby było powołanie 10 listopada NSZZ „Solidarność”, której odział powstał także w Garwolinie. W 1981 roku postawił on wniosek, by odnaleźć, odnowić i postawić na nowo pamiątkowy kamień z tablicą. Zwrócono się do władz miejskich, aby wskazały miejsce gdzie można go ustawić. Sprzęt do odkopania i ustawienia kamienia został wynajęty za pieniądze członków Solidarności. Akcja musiała zostać przeprowadzona bardzo szybko, gdyż w tamtych czasach nie wolno było robić takich rzeczy, groziły za nie srogie konsekwencje. Mimo, iż przy odkopywaniu panowała pewna konspiracja, udało się wykonać to zadanie, a odsłonięcie nastąpiło 11 listopada 1981 r. To był ostatni dzwonek, bo za niecały miesiąc wprowadzono stan wojenny i na pewno nie byłoby takiej możliwości. Odsłonięcie kamienia było wielkim wydarzeniem w Garwolinie. Mieszkańcy miasta zebrani dość licznie chcieli pokazać władzy PRL, że ludzie pamiętają o Piłsudskim, że chcą wolności. Nie bali się tu przyjść, choć 10% zebranych przy Kamieniu stanowili ludzie z tajnej służby, którzy robili zdjęcia i wszystko nagrywali. Wielu za te i inne (już w stanie wojennym) spotkania patriotyczne przy Kamieniu Piłsudskiego straciło pracę, czy stosowano wobec nich inne naciski terroru – czytamy w relacjach pana Urbańskiego, członka „Solidarności”. Swobody polityczne nie trwały długo, 13 grudnia 1981 r. wprowadzono stan wojenny. Mimo grożących konsekwencji prawnych, ludzie gromadzili się jednak przy kamieniu Piłsudskiego, który stał się w tamtym okresie, miejscem nieoficjalnych i zakazanych uroczystości patriotycznych. Trzynastego każdego miesiąca przez długi czas paliły się tu znicze. Gdy w kopalni Wujek zabito 9 górników przy kamieniu pojawiło się 9 kawałków węgla upamiętniających ich śmierć. Tu spotykali się działacze „Solidarności” oraz inne osoby – przeciwstawiające się działaniom władz stanu wojennego, aby złożyć kwiaty i odśpiewać „Boże, coś Polskę”. Wtedy, gdy zaprzestano obchodzić uroczyście rocznicę odzyskania Niepodległości, po mszy gromadziło się tu jednak wiele osób, aby przed kamieniem dać wyraz swojego patriotyzmu. Kamień Piłsudskiego stał się miejscem, o którym możemy dziś mówić, że historia „zatoczyła koło”. W szczególny sposób upamiętnia przeszłe zawirowania historii i to, co dla życia narodu i trwania państwa uważano za najważniejsze.
Opracowała B. Pasternak na podstawie artykułu “Kamień Marszałka Józefa Piłsudskiego w Garwolinie – Powrót z podziemia”, który został opublikowany w Zeszytach Historycznych Ziemi Garwolińskiej nr 18 w 2012 roku. Jest to praca zbiorowa autorstwa Agnieszki Markosik, Katarzyny Pałysy, Anny Przybysz, Małgorzaty Żołądek.
Pracę można przeczytać na stronie www.csik.garwolin.pl
W związku z przypadającą w tym roku 40. rocznicą ogłoszenia stanu wojennego włączamy się do kampanii społecznej zainicjowanej przez Instytut Pamięci Narodowej pn. „Ofiarom stanu wojennego. Zapal Światło Wolności”. Zapalmy 13 grudnia pod Kamieniem Piłsudskiego oraz w oknach naszych domów świece i wyraźmy solidarność z ofiarami stanu wojennego. Akcja nawiązuje do historycznych gestów św. Jana Pawła II oraz Ronalda Reagana, prezydenta Stanów Zjednoczonych, którzy w ten właśnie sposób – w Pałacu Apostolskim oraz w Białym Domu, wyrazili swój sprzeciw wobec polityki władz komunistycznych w Polsce.
Można również zapalić wirtualną świeczkę na stronie swiatlowolnosci.ipn.gov.pl.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS